Chiều ca dao
Cơn mưa chiều đã tạnh từ lâu
Trời đằm thắm như chưa hề
mưa nắng
Để em bảo lũ chuồn chuồn cánh
mỏng
Bay là đà vừa đủ để trời râm
Ngủ đi anh
Cho em lùa tay vào mái tóc
xanh
Như ngọn gió lùa qua cành mơn
trớn
Gió thì lạnh mà tay em thì ấm
Ngủ cho ngoan ơi những nhánh
tóc mềm
Cứ tựa mình vào cánh tay em
Sợi tóc bạc của đêm dài thao
thức
Cho em nghe nửa cuộc đời
đắng ngọt
Đang hòa dần vào cả cuộc đời
em
Ngủ đi anh
Hãy ngủ thật bình yên
Đừng trăn trở mà làm đau cả
mộng
Và vầng trán như một vùng
biển động
Xin hãy vì em đừng dậy sóng
bạc đầu
Ngủ đi anh! Ngủ đi anh!
À ơi!
Con cò bay lả bay la
Bay từ cổ tích bay qua đời
mình
Bao giờ rau diếp làm đình
Gỗ lim ăn ghém thì mình xa
nhau…
À… à ơi!
Thân em là hạt mưa rào
Một chiều cả gió lạc vào lòng
anh
Ta về sắm nhiễu Nghi Đình
À ơi!
Ta về sắm nhiễu Nghi Đình
À ơi!
Thôi ngủ đi, ngủ đi ơi dòng
sông trăn trở
Trăm nhánh ưu phiền xin chảy
hết về em.
ivan:
VẦNG TRĂNG XA KHUẤT
Truyện ngắn của Ngô Thị Ý Nhi
Người ta bảo tôi giống chị
Trầm. Thuở nhỏ tôi vẫn thường
đỏ bừng mặt lên vì sung sướng
khi có ai nói với tôi điều ấy. Chi
Trầm là chị họ xa của tôi nhưng
tôi mê chị từ khi mình còn là cô
bé con lớp đệ thất trường
Trung học Thành Nội, và chị, nữ
sinh lớp đệ tam trường Đồng
khánh. Chị có mái tóc dài quá
lưng. Mùa thu, xõa tóc thề, mùa
hạ buộc tóc bằng chiếc khăn lụa
trắng. Từ đó tôi không chịu để
mẹ cắt tóc bom-bê nữa. Tôi
chăm chút mớ tóc chấmvai của
mình, đòi mẹ may một bộ áo dài
lụa mịn màng và đi học còn bày
đặt đội thêm một chiếc nón lá
to quá khổ. Mẹ lắc đầu bảo
trông tôi cứ như cái nấm biết
đi, mà lại vừa đi vừa nhảy.
Trường học tôi rất gần nhà.
Buổi sáng để đến trường tôi
chỉ cần men theo những con
đường nhỏ đầy cỏ đẫm sương
được che mát bằng những tàng
nhãn xanh um. Quanh quẫn bên
tôi bầy se sẻ mắt nâu bay lên,
đáp xuống hớn hở mừng tôi
bằng tiếng kêu ríu rít. Cứ thế,
chúng theo tôi. Cả khi trong giờ
học, lơ đễnh nhìn ra cửa lớp,
trên vòm cây long não tôi bắt
gặp chúng nhảy nhót trên
những cành xanh um sắc lá đầu
xuân. Một bữa, cô Thoa dạy
môn vạn vật đã đặt cho cả lớp
một câu hỏi “Lòai chim nào em
yêu thích nhất?” Thế là cứ tha
hồ… họa mi, hòang yến, sơn
ca… Khi được hỏi tôi đã mất
hết mấy giây ấp úng rồi mới trả
lời: “Thưa cô, em thích chim sẻ.”
Tôi còn nhớ đôi mày cong rất
đẹp của cô nhướng lên. Rất dịu
dàng, rất từ tốn cô hạ tia nhìn
xuống rồi mỉm cười bảo tôi lãng
mạn. Trở về nhà, đầu óc non
nớt của tôi mơ hồ lo sợ vì từ
ngữ lạ lùng đó. Người lớn đầu
tiên mà tôi gặp và đặt trọn
niềm tin cậy là anh Hòang ở
cạnh nhà. Anh lớn hơn tôi rất
nhiều tuổi, vẫn thường chiều
chuộng và giảng bài rất cặn kẻ
cho tôi. Tôi lột ngay chiếc nón
lá, ấm ức hỏi anh. Anh vuốt nhẹ
mớ tóc lòa xòa của tôi bảo: “Bởi
vì em yêu một lòai chim không
đẹp và hót không hay.” Tôi
không chịu, nghiêng nghiêng
mái tóc dẩu môi hỏi nữa: “Vậy
nếu em thích con chim cú mèo
thì em có lãng mạn không?”
Anh Hòang bật cười thành
tiếng ký đầu tôi đùa cợt: “Vừa
lãng mạn vừa lý sự cùn.” Tôi ấm
ức vì thái độ của anh trước một
vấn đề “nghiêm trọng” như thế
quày quả bước đi. Quanh tôi, lũ
sẻ vẫn không ngừng lích chích.
Cho mãi về sau này tôi mới
khám phá ra không phải chỉ một
mình tôi mê chị Trầm mà còn
rất nhiều, rất nhiều người nữa.
Trong đó có cả anh Hòang “của
tôi”. Khi tôi mười lăm tuổi thì
mối tình của anh chị đã làm xôn
xao cái dư luận vốn dĩ rất dễ
xôn xao của thành phố nhỏ bé
này. Cũng như bao nhiêu cuộc
tình khác , hầu như bất cứ một
nguyên nhân vô nghĩa nào
cũng dễ dàng gây ra sóng gió.
Anh Hòang trở nên trầm tĩnh, ít
nói và buồn nhiều hơn. Với trái
tim non nẻo của cô gái mười
lăm tôi chỉ biết thầm lặng nhìn
anh mà nghe lòng chùng xuống.
Mười lăm tuổi tôi mơ làm người
lớn. Năm học lớp đệ tứ trôi qua
sao quá chậm chạp và nặng nề.
Tôi mong chờ cuối năm để
được chuyển qua Đồng Khánh.
Trường tôi chỉ là chi nhánh của
Đồng Khánh nên không có lớp
đệ tam. Tôi vẫn yêu những vòm
long não xanh non sắc lá của tôi
nhưng ngôi trường mới có
cánh cổng rộng lớn và đầy bí
ẩn kia lại quyến rũ tôi rất nhiều.
Ngôi trường quay mặt ra bờ cỏ
sông Hương. Gió buổi sáng,
buổi chiều tràn về lồng lộng.
Một khỏang trời mở ra bát ngát
mênh mông rồi bất chợt khép
lại sau cánh cổng cao của một
ngôi trường nghiêm trang, cổ
kính… Tóc tôi đã dài quá lưng,
tôi đã biết đưa tay khép hở đôi
tà áo khi trời nhiều gió, và dưới
vành nón lá tôi không còn là cái
nấm biết đi .
Mùa hè năm đó, khi hay tin cả
nhà sẽ bỏ Huế vào Nam tôi lặng
lẽ ra bờ sông ngồi một mình.
Phía bên kia là Phu Văn Lâu, là
Đại Nội với dãy thành loang lỗ
nhuộm vàng sắc nắng. Đôi bàn
tay nâng lấy cằm, khuôn mặt tôi
đầm đìa nước mắt…
Tôi bỗng chớp mi, ngơ ngẩn
thấy mắt mình ráo hỏanh. Ừ
nhỉ, đã lâu lắm rồi tôi không
khóc. Có lẽ những vui buồn giờ
cũng đã khác xưa. Tôi đặt bàn
tay lên thềm nhà. Hơi lạnh thấm
dần vào da thịt. Nền xi-măng
láng bóng loang lỗ ánh mặt trời
chiếu xuyên qua kẽ lá. Cũng bậc
thềm này đây, một chiều xa
xưa lắm tôi ngồi một mình rưng
rưng nước mắt. Bức thư nhỏ
anh Hòang nhờ trao cho chị
Trầm đã bị bác gái bắt được tận
tay xé tan ra từng mảnh. Bác
mắng tôi té tát:
_ Ai dạy mày làm chuyện này?
Mới nứt mắt ra màđã… Này,
khôn hồn thì đừng dẫm lên
bước chân con Trầm.
Tôi xót xa lầm lũi chạy về, ra
sau hè nhà anh ngồi úp mặt vào
đôi tay rưng rưng nước mắt.
Chẳng biết cách nào để báo tin
xấu cho anh. Chắc anh phải
buồn, buồn ghê lắm. Chuyện của
anh đã gần như bế tắc. Bị chị
Trầm hiểu lầm, bị gia đình ngăn
cấm… Tôi nghe bước chân anh
đi lại trong phòng. Căn phòng
chỉ cách bậc thềm tôi ngồi bằng
môt cánh cửa gỗ mỏng sơn nâu.
Tôi ngước nhìn lên cây sầu
đông. Mùa này cây đã kết
những chuỗi trái thuôn tròn
biếc xanh như ngọc. Gió lùa qua
hàng cây, gió lùa vào mái tóc
tôi. Tóc tôi cũng suông, cũng
đen huyền óng ả chảy tràn trề
quá lưng như tóc chị Trầm.
Nhưng tôi, tôi không phải là chị
Trầm. Vì vậy bước chân anh
Hòang sau bức vách kia cứ phải
quay quắt khổ sở hết tới lại lui.
Tôi không phải chị Trầm nên
bức thư tội nghiệp kia đã bị xé
nát tan từng mảnh. Tại sao tôi
không phải là chị Trầm? Nếu tôi
đẩy cửa bước vào anh có lầm
tôi với chi? Anh có mỉm cười vì
hạnh phúc bất ngờ? Không, hẳn
nhiên là không. Tôi chỉ biết ngồi
một mình cắn môi quay quắt.
Và tôi chợt hiểu ra cuộc đời có
những niềm đau không thể nào
chia xẻ được…
Tôi nhìn qua hàng rào chè tàu
cắt xén cẩn thận phẳng phiu.
Bên kia là nhà tôi hồi đó. Cửa sổ
phòng tôi ngó sang cái chái này.
Nơi đây chiều chiều anh Hòang
thường ngồi xem sách. Đêm
cuối cùng trước khi bỏ Huế ra
đi tôi mở hết hai cánh cửa ngồi
đón ánh trăng. Dưới cửa sổ là
một bụi nhài ra hoa trắng muốt
ngan ngát hương đưa. Phía
vườn bên kia tôi bắt gặp mái
tóc dài của chị Trầm gục vào bờ
vai anh Hòang mà khóc. Tôi
chợt lặng người trước hạnh
phúc của anh. Mười lăm tuổi tôi
hiểu thế nào là một đêm thức
trắng. Vâng, vẫn cái hè nhà này
đây, bao nhiêu thăng trầm, bao
nhiêu biến đổi. Hơn hai chục
năm trời còn gì…
_ Uûa, dì ở đây mà con đi tìm
khắp.
Tôi quay lại bắt gặp con bé
Trầm Mi trong bộ đồ xanh điểm
lấm tấm những bông hoa trắng.
_ Mẹ đâu rồi hở Mi?
_ Dạ, mẹ con đi bẻ măng vòi.
Tôi đang còn ngơ ngác thì có
tiếng mở cổng. Trầm Mi chạy ra.
Chị Trầm thong thả đi vào, trên
đôi tay đầy những đọt măng
bé chỉ bằng đầu ngón tay. Giao
bó măng cho con gái, chị lột
chiếc nón lá quạt lấy quạt để
khuôn mặt còn đầm đìa mồ hôi.
Chị cười quay sang tôi:
_ Chiều nay rảnh, chị đi kiếm
măng mai làm ít tôm chua gởi
vô biếu chú thím. Tôm chua
phải làm với măng vòi mới
thơm chứ măng mụt mua ở chợ
mùi vị lạt lẽo lắm.
Tôi ngồi xuống chiếc ghế mây
bên cạnh chị:
_ Lâu lắm rồi em quên mất món
ăn Huế.
_ Em vô Nam cũng hăm mấy
năm rồi. Cứ đi biền biệt không
còn nhớ ai.
Tôi cúi đầu nhận lấy lời trách
hờn của chị. Trong thâm tâm tôi
không hiểu sao mình lại đi biền
biệt mặc dù Huế vẫn thở trong
tôi, vẫn sống cùng tôi. Bầy sẻ
mắt nâu vẫn như xưa ríu rít
trước hiên nhà, trong tàng mít
xanh um tùm lá. Giàn hoa dạ lý
vẫn buông những chùm hoa
hồng phấn ngan ngát yên bình.
Chị bật cười khẽ:
_ Mà không, em có về một lần
chứ. Dạo đó vào dịp tết. Con bé
Trầm Mi mới đầy năm.
Tôi lại thấy hiện ra hình ảnh chị,
vừa dỗ con, vừa loay hoay với
bếp lữa mù mịt khói. Chị luộc
một nồi sắn bảo đùa là để đãi
khách phương xa. Huế năm đó
mùa đông trời rét dữ và cuộc
sống đang vào hồi cơ cực nhất.
Đồng lương giáo viên ít ỏi của
anh Hòang không đủ để lo cho
con thơ và mẹ già. Chị phải tính
tóan, bươn chải, lo toan. Thế
nhưng bên bếp lửa bập bùng
tôi thấy đôi mắt chị ngời lên ấm
áp cái nhìn hạnh phúc. Bàn tay
gọn gàng bẻ vụn những nhánh
củi khô nhặt nhạnh đâu đó sau
vườn đun vào bếp lửa, chị than
thở với tôi gia cảnh nhà mình.
Lời than mà sao lên bỗng xuống
trầm cứ như tiếng hát. Dạo đó
tôi cũng có một tình yêu. Và
tình yêu của tôi cũng như chị
ngày xưa, đang thời kỳ vượt
qua giông bão. Tiếng chị vẫn
êm đềm bên tôi:
_ Cuộc sống chị chừ thỏai mái
hơn rồi. Tuy nghèo vẫn cứ
nghèo thôi.
Tôi chợt nhìn quanh nhà.
Những đồ đạc đơn sơ cũ kỹ
như chúng vốn sinh ra và đã ở
đúng vị trí của mình hàng chục
năm, hàng trăm năm không hề
di chuyển. Chiếc sập gụ, chiếc tủ
thờ, những hàng cột gỗ đã lên
màu nâu bóng. Trên chiếc bàn
con kê bên cử sổ, một lọ hoa
tím cánh mỏng manh run nhẹ
theo hơi gió như một nụ cười
thầm lặng, một nhịp tim rất khẽ,
rất bình yên. Cạnh đó, trên
chiếc kệ cao cao, chiếc máy điện
thọai điểm xuyết vào bức
tranh sẫm màu một vệt sơn
trắng. Đó là phương tiện để
người anh chồng đi làm ăn xa
được thường xuyên thăm hỏi
sức khỏe mẹ già. Hôm đầu tiên
ngồi trong căn phòng quen
thuộc này chị Trầm đã vui vẻ
giới thiệu với tôi sự có mặt củ
thành viên mới đó.
Tiếng thằng Vũ cao giọng lên
như muốn tranh cãi một điều gì
làm tôi giật mình. Trong góc
phòng, hai bố con đang mãi
miết làm việc. Hai đầu tóc đen
cắt ngắn, hai chiếc áo thun
trắng, một lớn, một nhỏ mê mải
trước tấm bảng đen. Bàn tay
thằng bé tập tành bắt chước bố
cầm viên phấn vạch nên một
đường thẳng. Nét phấn vô tình
của anh Hòang ngày xưa cứa
vào trái tim tôi rạch ròi và
mạnh mẽ. Tôi bỗng cúi đầu và
thở ra rất nhẹ. Tiếng chị lẫn vào
tiếng ve râm ran:
_ Chỉ cầu mong sao cha làm thầy
nhưng con đừng đốt sách.
Tự nhiên tôi muớn khóc. Chị
tưởng điều của chị cầu mong là
đơn giản lắm, là tầm thường
lắm so với muôn vàn điều ước
của thế gian này sao. Còn tôi,
tôi ao ước những gì? Tôi tìm
kiếm những gì? Chị bỗng đổi
giọng vui vẻ:
_ Em biết không, hôm đọc được
bài thơ đầu tiên ký tên Hòang
Đan Thư trên báo, anh Hòang
quả quyết đoan chắc với chị là
của Đan Thư nhà mình.
Tôi không đáp, chỉ mỉm cười
bâng quơ. Chị bỗng ngước mắt
lên, đưa tay vén mấy sợi tóc
mây lòa xòa:
_ Chị thì hơi ngờ ngợ. Bởi nếu là
em thì phải là Hòang Thị Đan
Thư chứ. Răng lại bỏ đi chữ
“Thị”?
Tôi cúi đầu, tóc phủ xuống che
một phần khuôn mặt rồi vờ dõi
theo bầy chim sẻ mắt nâu. Bầy
chim sẻ lúc nào cũng là bạn bè
của tôi, chúng hiểu và giúp tôi
mọi lúc. Một con chim vỗ cánh
bay tít lên lẫn vào cây mít sum
suê sắc lá. Chị cũng nhìn theo
cánh chim:
_ Chịu em là tài. Làm việc căng
thẳng như em mà còn viết lách
được.
Tôi ngả người ra tựa vào thành
ghế mây khép hờ đôi mắt. Một
thế giới hỗn độn âm thanh và
sắc màu nhảy nhót quanh tôi. Ở
đó, vì công việc mỗi đêm, mỗi
ngày tôi phải nói, nói và nói thứ
ngôn ngữ vô hồn xa lạ. Giọng
tôi đập vào micro rồi dội lên
trong gian phòng ngột ngạt
nóng bức. Hàng nút đều đặn
trên chiếc máy cassette cứ bấm
rồi buông, bấm rồi buông… Aâm
thanh phát ra từ đó trống rỗng,
vô hồn. Vài ba tháng lại hết một
khóa dạy. Trước tôi là những
khuôn mặt mới nhưng tôi và
chiếc máy cassette thì vẫn như
xưa. Có chăng là cả hai cùng
mòn mỏi đi, già nua đi. Rồi cũng
như cái máy giọng tôi sẽ dần
dần rè đi, lạc cung, lạc bậc.
Người ta chỉ việc bấm chuông,
thế là tôi bắt đầu nói chừng ấy
chuyện, chừng ấy lời. Những
câu pha trò của tôi được lập đi,
lập lại không biết bao nhiêu
khóa học đến nỗi chúng đã
nhạt thếch trong tôi…
_ Lớn lên chị sẽ cho thẵng Vũ
vào Nam học Đại học cho rộng
đường, còn Trầm Mi thì giữ lại
đây lo chuyện chồng con… Thế
còn em…
Chị bỗng ngập ngừng khi đề
cập đến một vấn đề mà người
khác hỏi thăm rất nhẹ nhàng,
rất lưu lóat như một câu pha
trò kinh điển vậy. Tôi chợt nhận
thấy mình đã im lặng quá lâu
giữa khu vườn yên tĩnh này.
Chị bứt một chiếc lá của bụi
ngâu gần đấy rồi nhìn mãi
những đường gân chằng chịt:
_ Cũng phải tính em ạ. Hết đời
chu thím em sẽ thấy cô đơn.
Nắng đã tàn trên ngọn cây cao.
Tôi nghe tiếng mình lẫn với
tiếng ve dội lên từng hồi ray
rứt:
_ Sống một mình cũng cô đơn,
sống hai mình chắc gì không cô
đơn. Mà cái cô đơn thứ hai này
mới đáng sợ.
_ Em nghĩ nhiều quá. Nghĩ
nhiều quá thì sẽ khổ.
Chiếc lá xanh bé nhỏ kia đang
nằm gọn gàng trong bàn tay
chị. Năm ngón tay khép lại nhẹ
nhàng và đơn giản làm sao. Còn
bàn tay tôi, sao cứ phải xòe ra?
Suốt đời chị chiếm giữ dễ dàng
tất cả những gì tôi mơ ước , tôi
quay quắt kiếm tìm thản nhiên
như đang nắm giữ chiếc lá
xanh kia vậy. Trong khi đó tôi
trượt dài, vấp ngã với trò chơi
cút bắt. Tôi hăm hở tập tành
vượt qua bão giông nhóm cho
mình một bếp lửa bập bùng
hạnh phúc như của chị ngày
xưa nhưng… Hỡi người tình
đầu tiên của tôi! Biết làm sao
khi anh không thể hiểu được
rằng trong khốn khó tôi đã
chạy đến cùng anh để xin chia
phần trái đắng, thế nhưng khi
trên tay anh đầy quả ngọt ngào
thì tôi lại quay mặt bỏ đi chỉ vì
anh không có ý mời tôi. Anh
thích thú chờ tôi cuống quýt
chạy đến tranh giành với người
khác. Không, tôi không biết
tranh giành. Tôi biết mình luôn
luôn là người tha cuộc trong
mọi cuộc tranh giành. Cứ thế,
trong khi chị thản nhiên lấy
chồng, thản nhiên sinh con,
thản nhiên ngày mỗi ngày tính
tóan chi li những đồng tiền chợ
thì tôi va vào mối tình thứ hai,
vấp phải mối tình thứ ba…
***
Tôi giữ chiếc ống nghe trong
tay. Ở đầu dây kia tiếng người
đàn ông dồn dập:
_ Thế là xong. Tòa mới xử ly
hôn hồi sáng qua. Cứ lấn cấn
mãi vụ cái nhà. Còn em, chừng
nào em vào?
_ Thì em cũng tính…
_ Còn tính gì nữa. Anh mong em
mãi. Gọi điện để anh đi đón
nhé.
Tôi ậm ừ rồi cúp máy. Trong góc
phòng hành lý đã xếp gọn gàng
cho một chuyến đi. Từ hôm qua
đến nay, điện thọai của gia
đình, của bạn bè cứ gọi mãi. Cái
thế giới nhộn nhịp trong kia bắt
đầu len lỏi, tìm tòi, nhắc nhở tôi
một mảnh đời đang hiện hữu.
Kể cả người đàn ông đó nữa.
Người đàn ông lấn cấn mãi vì
một cái nhà trong một cuộc ly
hôn. Điều này quan trọng lắm
chứ. Suốt cuộc đời chắc gì
người ta tạo dựng được một
cái nhà trong thành phố đất
chật người đông đó. Còn tôi, tôi
nào tìm một chỗ trú thân. Tôi
tìm một con người kia mà, một
con người rất thật…
Tôi cắn môi ngó ra cửa sổ. Sau
vườn, bên bụi chuối đong đưa
tàu lá, vạt hoa mười giờ nở
bung hết cánh đỏ rực lên đằm
thắm nồng nàn. Sợi dây thép
căng ngang đang trĩu áo quần
mới giặt xong nước còn nhỏ
giọt. Trầm Mi tóc cột cao, vẩy
vẩy bàn tay cho ráo nước ngó
vào bắt gặp cái nhìn của tôi:
_ Chắc dì bắt đầu chán Huế rồi.
Điện thọai cứ gọi dì liên tục.
Đáp lời Trầm Mi, tiếng chuông
lại reo. Tôi nhắc máy. Tiếng
Thanh ở đầu kia vui vẻ:
_ Mày đấy hả Thư? Tao tưởng
mày chết tiệt ở xó xỉnh nào rồi
chứ.
_ Không, tao vẫn sống để
phụng sự mày.
_ Ai phụng sự ai? Tao đang ì ạch
gánh giùm mày lớp học ở nhà.
Lớp buổi tối phải năn nỉ tụi con
Lan, con Thương giúp giùm.
Mày vào gấp vì tụi tao ỏai quá
rồi.
_ Được rồi, chiều nay tao trình
diện mày.
_ Hả? Chiều nay hả? Bay chuyến
nào?
_ Chuyến bốn rưỡi. Sáu giờ có
mặt ở Tân Sơn Nhất.
_ Vậy hả? Tao sẽ đi đón mày.
Biết không, cái shop ở Nguyễn
Trãi mới ra mấy kiểu đầm lịch
sự lắm. Vào mà chọn với tao.
Còn chuyện này mữa, tao mới
khám phá ra một quán bò tùng
xẻo…
_ Điện thọai đường dài đấy. Cúp
đi. Tốn tiền lắm.
_ Mày để tao nói cho đã ghiền.
Không có mày tao thiếu đủ thứ.
Buổi tối dạy xong cô đơn đi ăn
phở, cô đơn chạy xe một mình,
cô đơn xách cassette băng qua
cái sân mênh mông trống trải.
Tao…
_ Cuối tháng rồi. Cạn túi chưa?
_ Mày đừng nhắc khéo tao tiền
cước phí điện thọai. Nhằm nhò
gì ba cái lẻ tẻ. Để cho tao nói…
Đến đâu rồi nhỉ?... À này, tin
động trời. Mày có nhớ thằng
Jones không? Nó bị tóm rồi.
_ Hả? Sao thế? Vì tội gì? Thằng
đó đàng hòang học thức lắm
mà.
Tiếng Thanh đầu giây kia cười
ngất đến sốt ruột:
_ Mày biết ai tóm nó không?
Con Hồng móm mày ạ. Nó tuyên
bố rồi. Tháng sau cưới. Một dạo
tên Jones lẻo đẻo bám váy mày
tao đã bảo mày chỉ cần quay
người lại là tóm gọn. Mà này,
chiều nay đến Tân Sơn Nhất có
đụng phải “cái đuôi” của mày
không?
_ Không, tao không báo ngày
vào.
_ Mày không thích hắn thì cắt
đi. Sao lại để lòng thòng thế?
_ Không cần thiết. Cứ để từ từ
rối sẽ rụng.
_ Ha, mày làm tao nghĩ đến con
nòng nọc. Thế là chiều nay chỉ
có tao với mày thôi phải
không? Bye-bye nhé! Sáu giờ
nhé! OK?
_ OK.
Tôi gác máy. Tiếng nói đầu giây
kia đã dứt nhưng còn âm vang
mãi trong tôi. Một khỏang trời
khác, một mảnh đời khác và
giọng nói tiếng cười của tôi
cũng khác. Những mối dây ràng
buộc vào nhau vừa thân thiết
vừa ngột ngạt. Cứ thế, cuộc
sống lăn đi…
Aên với chị Trầm một bữa cơm
cuối cùng tôi xách hành lý ra đi
khi mặt trời mùa hạ chói chang
đổ lửa. Xe tôi ngang qua Đồng
Khánh, ngôi trường mơ ước của
tôi cửa khép im lìm; ngôi
trường mà tôi chưa hề có diễm
phúc chạm tay vào một thân
cây, một ô cửa lớp. Có lẽ trong
vuông sân rợp bóng mát kia có
rất nhiều chim sẻ. Thôi thì cứ
để chúng thay tôi bay nhảy, ríu
rít, đùa vui. Xe chạy dọc theo
bờ sông cỏ mượt. Nước vẫn
xanh, xanh đến nao lòng. Xe đi
qua ruộng đồng, bờ bải, lũy tre,
mái đình… Lại thêm một lần tôi
rời bỏ Huế, thêm một lần tôi làm
kẻ ra đi.
Gởi xong hành lý, tôi tựa người
vào tường ngó mông lung ra
cửa. Sân bay Phú Bài bát ngát
chói chang. Bờ mi tôi trĩu
xuống. Đêm rồi, lại thêm một
đêm mất ngủ. Mà cũng là một
đêm trăng. Cánh cửa sổ mở
tung ra khu vườn ngan ngát
hương hoa. Aùnh trăng tràn
vào đầm đìa trên gối. Đêm cuối
cùng tôi thức cùng Huế, thức
cùng ký ức, thức cùng sắc vàng
bàng bạc trăng khuya. Mảnh
đất này đã giữ hết của tôi ước
mơ, hạnh phúc, níu giữ tất cả
những gì bấy nay tôi khao khát
đi tìm để rồi hóa thân thành
những vần thơ khắc khỏai ,
những vần thơ ray rứt cồn cào
tận đáy tim tôi. Aùnh trăng
mơn man trên đôi cánh tay
trần. Vẫn vầng trăng xưa cũ
nhưng tôi thì đã khác xưa.
Mười lăm tuổi, trước một
chuyến đi, tôi đã thức trắng
đêm để tự dỗ dành mình rằng
sẽ quên đi, quên đi rất dễ, rằng
tất cả chỉ mới bắt đầu, tất cả
còn là phía trước. Những gì của
chị Trầm vẫn là của chị Trầm. Tôi
sẽ tìm cho tôi những gì thuộc
về tôi để chăm chút như chị
ngồi vo tròn hạnh phúc. Hơn hai
chục năm sau, giờ đây tôi lại
thấy mình bơ vơ trơ trọi dưới
ánh trăng. Những gì của chị vẫn
thuộc về chị. Còn tôi, trước
hạnh phúc tôi vẫn là con bé con
vụng về ngờ nghệch trong
chiếc nón lá to quá khổ như
một cái nấm biết đi. Tôi miệt
mài mơ ước, miệt mài tìm đến
hụt hơi những gì giống như chị
có mà không hay những gì
trong tay chị là duy nhất, không
hề có một phiên bản thứ hai. Chỉ
có tôi, tôi trở thành một phiên
bản vụng về thô ráp của chị. Mà
đau đớn thay, lại là một phiên
bản có linh hồn. Thời gian qua…
tôi nhìn lại tôi, lớp sơn màu trôi
tuột đi, loang lỗ… Aùnh trăng
ngòai kia cứ ngời lên sắc màu
huyền họăc. Đêm đã khuya quá
rồi. Tôi vịn tay vào song cửa.
Lẫn vào bóng lá lung linh một
bóng đen bất động bên hè nhà
tựa cột ngó mông lung. Tôi
nhòai người ra. Bóng đen lẫn
vào trong biến mất. Ai đấy? Chị
Trầm chăng? Tôi mở cửa bước
ra. Đêm vắng lặng. Bãng lãng
quanh đây gió phả mùi thuốc lá
cay cay. Tựa vào cánh cửa sơn
nâu, tôi úp mặt vào đôi tay. Vẫn
chỉ là tấm cửa gỗ mỏng manh
ngày đó. Cảm ơn một người đã
cùng thức với tôi trong đêm
trăng huyền hoặc này. Một
chiều xa xưa tôi cũng ngồi một
mình bên thềm đá… Vâng, tôi
hiểu, hiểu từ khi vừa tròn mười
lăm tuổi, cuộc đời này có những
nỗi đau không thể nào chia xẻ
được…
Hơn hai mươi năm rồi… Trầm Mi
đang ở vào tuổi tôi hồi đó. Cô
bé có như tôi, yêu lòai chim sẻ,
cónhư tôi, chiều chiều thả bộ
trên đường phượng bay, có
như tôi, ra bờ sông ngó mãi
những con đò xuôi ngược… Và
cô bé thân yêu của tôi, đã bao
giờ thao thức đến trắng đêm?...
Tôi cắn môi, nghe một giọt
nước mắt ứa trên rèm mi nóng
hổi. Bất giác tôi lùa năm ngón
tay vào mái tóc rối bời rồi bỗng
giật mình ngơ ngác. Như người
mộng du, tôi tìm phòng điện
thọai nhấn vào những con số
thân quen. Một giọng nói trong
veo ở đầu giây kia. Tôi im lặng,
tưởng tượng ra ngôi nhà cổ im
lìm với khu vườn rợp mát,
tưởng tượng ra tiếng gió lao
xao và bầy chim lích chích đáp
xuống bay lên. Tiếng “allo” nhắc
lại một lần nữa. Tôi thấy chiếc
ống nghe run lên trong lòng
tay, giọng tôi nghẹn lại:
_ Trầm Mi ơi! Dì có để quên một
giải lụa buộc tóc phía trên đầu
giường. Con giữ giùm dì, Mi
nhé!
Một tiếng “dạ” rất khẽ tưởng
như tan vào trong gió nắng. Tôi
cúp máy lặng người đi. Tiếng cô
xướng ngôn viên cất lên gióng
giả báo giờ bay. Tôi tiến về cửa
ra phi trường. Nắng chói chang.
Bốn bề bát ngát. Đường băng
kéo dài tít tắp. Con chim sắt
khổng lồ đang chờ tôi ở đo. Tôi
sẽ đáp xuống Tân Sơn Nhất lúc
sáu giờ, khi thành phố lên đèn.
Tôi sẽ ngồi sau lưng Thanh ôm
quàng lấy nó thân thiết. Nắng
phản chiếu trên đôi cánh máy
bay làm chói mắt tôi. Đôi cánh
chông chênh này sẽ đưa tôi đi,
lạnh lùng băng mình về phía
trước, bỏ lại sau lưng một vầng
trăng… vầng trăng xa khuất
Cơn mưa chiều đã tạnh từ lâu
Trời đằm thắm như chưa hề
mưa nắng
Để em bảo lũ chuồn chuồn cánh
mỏng
Bay là đà vừa đủ để trời râm
Ngủ đi anh
Cho em lùa tay vào mái tóc
xanh
Như ngọn gió lùa qua cành mơn
trớn
Gió thì lạnh mà tay em thì ấm
Ngủ cho ngoan ơi những nhánh
tóc mềm
Cứ tựa mình vào cánh tay em
Sợi tóc bạc của đêm dài thao
thức
Cho em nghe nửa cuộc đời
đắng ngọt
Đang hòa dần vào cả cuộc đời
em
Ngủ đi anh
Hãy ngủ thật bình yên
Đừng trăn trở mà làm đau cả
mộng
Và vầng trán như một vùng
biển động
Xin hãy vì em đừng dậy sóng
bạc đầu
Ngủ đi anh! Ngủ đi anh!
À ơi!
Con cò bay lả bay la
Bay từ cổ tích bay qua đời
mình
Bao giờ rau diếp làm đình
Gỗ lim ăn ghém thì mình xa
nhau…
À… à ơi!
Thân em là hạt mưa rào
Một chiều cả gió lạc vào lòng
anh
Ta về sắm nhiễu Nghi Đình
À ơi!
Ta về sắm nhiễu Nghi Đình
À ơi!
Thôi ngủ đi, ngủ đi ơi dòng
sông trăn trở
Trăm nhánh ưu phiền xin chảy
hết về em.
ivan:
VẦNG TRĂNG XA KHUẤT
Truyện ngắn của Ngô Thị Ý Nhi
Người ta bảo tôi giống chị
Trầm. Thuở nhỏ tôi vẫn thường
đỏ bừng mặt lên vì sung sướng
khi có ai nói với tôi điều ấy. Chi
Trầm là chị họ xa của tôi nhưng
tôi mê chị từ khi mình còn là cô
bé con lớp đệ thất trường
Trung học Thành Nội, và chị, nữ
sinh lớp đệ tam trường Đồng
khánh. Chị có mái tóc dài quá
lưng. Mùa thu, xõa tóc thề, mùa
hạ buộc tóc bằng chiếc khăn lụa
trắng. Từ đó tôi không chịu để
mẹ cắt tóc bom-bê nữa. Tôi
chăm chút mớ tóc chấmvai của
mình, đòi mẹ may một bộ áo dài
lụa mịn màng và đi học còn bày
đặt đội thêm một chiếc nón lá
to quá khổ. Mẹ lắc đầu bảo
trông tôi cứ như cái nấm biết
đi, mà lại vừa đi vừa nhảy.
Trường học tôi rất gần nhà.
Buổi sáng để đến trường tôi
chỉ cần men theo những con
đường nhỏ đầy cỏ đẫm sương
được che mát bằng những tàng
nhãn xanh um. Quanh quẫn bên
tôi bầy se sẻ mắt nâu bay lên,
đáp xuống hớn hở mừng tôi
bằng tiếng kêu ríu rít. Cứ thế,
chúng theo tôi. Cả khi trong giờ
học, lơ đễnh nhìn ra cửa lớp,
trên vòm cây long não tôi bắt
gặp chúng nhảy nhót trên
những cành xanh um sắc lá đầu
xuân. Một bữa, cô Thoa dạy
môn vạn vật đã đặt cho cả lớp
một câu hỏi “Lòai chim nào em
yêu thích nhất?” Thế là cứ tha
hồ… họa mi, hòang yến, sơn
ca… Khi được hỏi tôi đã mất
hết mấy giây ấp úng rồi mới trả
lời: “Thưa cô, em thích chim sẻ.”
Tôi còn nhớ đôi mày cong rất
đẹp của cô nhướng lên. Rất dịu
dàng, rất từ tốn cô hạ tia nhìn
xuống rồi mỉm cười bảo tôi lãng
mạn. Trở về nhà, đầu óc non
nớt của tôi mơ hồ lo sợ vì từ
ngữ lạ lùng đó. Người lớn đầu
tiên mà tôi gặp và đặt trọn
niềm tin cậy là anh Hòang ở
cạnh nhà. Anh lớn hơn tôi rất
nhiều tuổi, vẫn thường chiều
chuộng và giảng bài rất cặn kẻ
cho tôi. Tôi lột ngay chiếc nón
lá, ấm ức hỏi anh. Anh vuốt nhẹ
mớ tóc lòa xòa của tôi bảo: “Bởi
vì em yêu một lòai chim không
đẹp và hót không hay.” Tôi
không chịu, nghiêng nghiêng
mái tóc dẩu môi hỏi nữa: “Vậy
nếu em thích con chim cú mèo
thì em có lãng mạn không?”
Anh Hòang bật cười thành
tiếng ký đầu tôi đùa cợt: “Vừa
lãng mạn vừa lý sự cùn.” Tôi ấm
ức vì thái độ của anh trước một
vấn đề “nghiêm trọng” như thế
quày quả bước đi. Quanh tôi, lũ
sẻ vẫn không ngừng lích chích.
Cho mãi về sau này tôi mới
khám phá ra không phải chỉ một
mình tôi mê chị Trầm mà còn
rất nhiều, rất nhiều người nữa.
Trong đó có cả anh Hòang “của
tôi”. Khi tôi mười lăm tuổi thì
mối tình của anh chị đã làm xôn
xao cái dư luận vốn dĩ rất dễ
xôn xao của thành phố nhỏ bé
này. Cũng như bao nhiêu cuộc
tình khác , hầu như bất cứ một
nguyên nhân vô nghĩa nào
cũng dễ dàng gây ra sóng gió.
Anh Hòang trở nên trầm tĩnh, ít
nói và buồn nhiều hơn. Với trái
tim non nẻo của cô gái mười
lăm tôi chỉ biết thầm lặng nhìn
anh mà nghe lòng chùng xuống.
Mười lăm tuổi tôi mơ làm người
lớn. Năm học lớp đệ tứ trôi qua
sao quá chậm chạp và nặng nề.
Tôi mong chờ cuối năm để
được chuyển qua Đồng Khánh.
Trường tôi chỉ là chi nhánh của
Đồng Khánh nên không có lớp
đệ tam. Tôi vẫn yêu những vòm
long não xanh non sắc lá của tôi
nhưng ngôi trường mới có
cánh cổng rộng lớn và đầy bí
ẩn kia lại quyến rũ tôi rất nhiều.
Ngôi trường quay mặt ra bờ cỏ
sông Hương. Gió buổi sáng,
buổi chiều tràn về lồng lộng.
Một khỏang trời mở ra bát ngát
mênh mông rồi bất chợt khép
lại sau cánh cổng cao của một
ngôi trường nghiêm trang, cổ
kính… Tóc tôi đã dài quá lưng,
tôi đã biết đưa tay khép hở đôi
tà áo khi trời nhiều gió, và dưới
vành nón lá tôi không còn là cái
nấm biết đi .
Mùa hè năm đó, khi hay tin cả
nhà sẽ bỏ Huế vào Nam tôi lặng
lẽ ra bờ sông ngồi một mình.
Phía bên kia là Phu Văn Lâu, là
Đại Nội với dãy thành loang lỗ
nhuộm vàng sắc nắng. Đôi bàn
tay nâng lấy cằm, khuôn mặt tôi
đầm đìa nước mắt…
Tôi bỗng chớp mi, ngơ ngẩn
thấy mắt mình ráo hỏanh. Ừ
nhỉ, đã lâu lắm rồi tôi không
khóc. Có lẽ những vui buồn giờ
cũng đã khác xưa. Tôi đặt bàn
tay lên thềm nhà. Hơi lạnh thấm
dần vào da thịt. Nền xi-măng
láng bóng loang lỗ ánh mặt trời
chiếu xuyên qua kẽ lá. Cũng bậc
thềm này đây, một chiều xa
xưa lắm tôi ngồi một mình rưng
rưng nước mắt. Bức thư nhỏ
anh Hòang nhờ trao cho chị
Trầm đã bị bác gái bắt được tận
tay xé tan ra từng mảnh. Bác
mắng tôi té tát:
_ Ai dạy mày làm chuyện này?
Mới nứt mắt ra màđã… Này,
khôn hồn thì đừng dẫm lên
bước chân con Trầm.
Tôi xót xa lầm lũi chạy về, ra
sau hè nhà anh ngồi úp mặt vào
đôi tay rưng rưng nước mắt.
Chẳng biết cách nào để báo tin
xấu cho anh. Chắc anh phải
buồn, buồn ghê lắm. Chuyện của
anh đã gần như bế tắc. Bị chị
Trầm hiểu lầm, bị gia đình ngăn
cấm… Tôi nghe bước chân anh
đi lại trong phòng. Căn phòng
chỉ cách bậc thềm tôi ngồi bằng
môt cánh cửa gỗ mỏng sơn nâu.
Tôi ngước nhìn lên cây sầu
đông. Mùa này cây đã kết
những chuỗi trái thuôn tròn
biếc xanh như ngọc. Gió lùa qua
hàng cây, gió lùa vào mái tóc
tôi. Tóc tôi cũng suông, cũng
đen huyền óng ả chảy tràn trề
quá lưng như tóc chị Trầm.
Nhưng tôi, tôi không phải là chị
Trầm. Vì vậy bước chân anh
Hòang sau bức vách kia cứ phải
quay quắt khổ sở hết tới lại lui.
Tôi không phải chị Trầm nên
bức thư tội nghiệp kia đã bị xé
nát tan từng mảnh. Tại sao tôi
không phải là chị Trầm? Nếu tôi
đẩy cửa bước vào anh có lầm
tôi với chi? Anh có mỉm cười vì
hạnh phúc bất ngờ? Không, hẳn
nhiên là không. Tôi chỉ biết ngồi
một mình cắn môi quay quắt.
Và tôi chợt hiểu ra cuộc đời có
những niềm đau không thể nào
chia xẻ được…
Tôi nhìn qua hàng rào chè tàu
cắt xén cẩn thận phẳng phiu.
Bên kia là nhà tôi hồi đó. Cửa sổ
phòng tôi ngó sang cái chái này.
Nơi đây chiều chiều anh Hòang
thường ngồi xem sách. Đêm
cuối cùng trước khi bỏ Huế ra
đi tôi mở hết hai cánh cửa ngồi
đón ánh trăng. Dưới cửa sổ là
một bụi nhài ra hoa trắng muốt
ngan ngát hương đưa. Phía
vườn bên kia tôi bắt gặp mái
tóc dài của chị Trầm gục vào bờ
vai anh Hòang mà khóc. Tôi
chợt lặng người trước hạnh
phúc của anh. Mười lăm tuổi tôi
hiểu thế nào là một đêm thức
trắng. Vâng, vẫn cái hè nhà này
đây, bao nhiêu thăng trầm, bao
nhiêu biến đổi. Hơn hai chục
năm trời còn gì…
_ Uûa, dì ở đây mà con đi tìm
khắp.
Tôi quay lại bắt gặp con bé
Trầm Mi trong bộ đồ xanh điểm
lấm tấm những bông hoa trắng.
_ Mẹ đâu rồi hở Mi?
_ Dạ, mẹ con đi bẻ măng vòi.
Tôi đang còn ngơ ngác thì có
tiếng mở cổng. Trầm Mi chạy ra.
Chị Trầm thong thả đi vào, trên
đôi tay đầy những đọt măng
bé chỉ bằng đầu ngón tay. Giao
bó măng cho con gái, chị lột
chiếc nón lá quạt lấy quạt để
khuôn mặt còn đầm đìa mồ hôi.
Chị cười quay sang tôi:
_ Chiều nay rảnh, chị đi kiếm
măng mai làm ít tôm chua gởi
vô biếu chú thím. Tôm chua
phải làm với măng vòi mới
thơm chứ măng mụt mua ở chợ
mùi vị lạt lẽo lắm.
Tôi ngồi xuống chiếc ghế mây
bên cạnh chị:
_ Lâu lắm rồi em quên mất món
ăn Huế.
_ Em vô Nam cũng hăm mấy
năm rồi. Cứ đi biền biệt không
còn nhớ ai.
Tôi cúi đầu nhận lấy lời trách
hờn của chị. Trong thâm tâm tôi
không hiểu sao mình lại đi biền
biệt mặc dù Huế vẫn thở trong
tôi, vẫn sống cùng tôi. Bầy sẻ
mắt nâu vẫn như xưa ríu rít
trước hiên nhà, trong tàng mít
xanh um tùm lá. Giàn hoa dạ lý
vẫn buông những chùm hoa
hồng phấn ngan ngát yên bình.
Chị bật cười khẽ:
_ Mà không, em có về một lần
chứ. Dạo đó vào dịp tết. Con bé
Trầm Mi mới đầy năm.
Tôi lại thấy hiện ra hình ảnh chị,
vừa dỗ con, vừa loay hoay với
bếp lữa mù mịt khói. Chị luộc
một nồi sắn bảo đùa là để đãi
khách phương xa. Huế năm đó
mùa đông trời rét dữ và cuộc
sống đang vào hồi cơ cực nhất.
Đồng lương giáo viên ít ỏi của
anh Hòang không đủ để lo cho
con thơ và mẹ già. Chị phải tính
tóan, bươn chải, lo toan. Thế
nhưng bên bếp lửa bập bùng
tôi thấy đôi mắt chị ngời lên ấm
áp cái nhìn hạnh phúc. Bàn tay
gọn gàng bẻ vụn những nhánh
củi khô nhặt nhạnh đâu đó sau
vườn đun vào bếp lửa, chị than
thở với tôi gia cảnh nhà mình.
Lời than mà sao lên bỗng xuống
trầm cứ như tiếng hát. Dạo đó
tôi cũng có một tình yêu. Và
tình yêu của tôi cũng như chị
ngày xưa, đang thời kỳ vượt
qua giông bão. Tiếng chị vẫn
êm đềm bên tôi:
_ Cuộc sống chị chừ thỏai mái
hơn rồi. Tuy nghèo vẫn cứ
nghèo thôi.
Tôi chợt nhìn quanh nhà.
Những đồ đạc đơn sơ cũ kỹ
như chúng vốn sinh ra và đã ở
đúng vị trí của mình hàng chục
năm, hàng trăm năm không hề
di chuyển. Chiếc sập gụ, chiếc tủ
thờ, những hàng cột gỗ đã lên
màu nâu bóng. Trên chiếc bàn
con kê bên cử sổ, một lọ hoa
tím cánh mỏng manh run nhẹ
theo hơi gió như một nụ cười
thầm lặng, một nhịp tim rất khẽ,
rất bình yên. Cạnh đó, trên
chiếc kệ cao cao, chiếc máy điện
thọai điểm xuyết vào bức
tranh sẫm màu một vệt sơn
trắng. Đó là phương tiện để
người anh chồng đi làm ăn xa
được thường xuyên thăm hỏi
sức khỏe mẹ già. Hôm đầu tiên
ngồi trong căn phòng quen
thuộc này chị Trầm đã vui vẻ
giới thiệu với tôi sự có mặt củ
thành viên mới đó.
Tiếng thằng Vũ cao giọng lên
như muốn tranh cãi một điều gì
làm tôi giật mình. Trong góc
phòng, hai bố con đang mãi
miết làm việc. Hai đầu tóc đen
cắt ngắn, hai chiếc áo thun
trắng, một lớn, một nhỏ mê mải
trước tấm bảng đen. Bàn tay
thằng bé tập tành bắt chước bố
cầm viên phấn vạch nên một
đường thẳng. Nét phấn vô tình
của anh Hòang ngày xưa cứa
vào trái tim tôi rạch ròi và
mạnh mẽ. Tôi bỗng cúi đầu và
thở ra rất nhẹ. Tiếng chị lẫn vào
tiếng ve râm ran:
_ Chỉ cầu mong sao cha làm thầy
nhưng con đừng đốt sách.
Tự nhiên tôi muớn khóc. Chị
tưởng điều của chị cầu mong là
đơn giản lắm, là tầm thường
lắm so với muôn vàn điều ước
của thế gian này sao. Còn tôi,
tôi ao ước những gì? Tôi tìm
kiếm những gì? Chị bỗng đổi
giọng vui vẻ:
_ Em biết không, hôm đọc được
bài thơ đầu tiên ký tên Hòang
Đan Thư trên báo, anh Hòang
quả quyết đoan chắc với chị là
của Đan Thư nhà mình.
Tôi không đáp, chỉ mỉm cười
bâng quơ. Chị bỗng ngước mắt
lên, đưa tay vén mấy sợi tóc
mây lòa xòa:
_ Chị thì hơi ngờ ngợ. Bởi nếu là
em thì phải là Hòang Thị Đan
Thư chứ. Răng lại bỏ đi chữ
“Thị”?
Tôi cúi đầu, tóc phủ xuống che
một phần khuôn mặt rồi vờ dõi
theo bầy chim sẻ mắt nâu. Bầy
chim sẻ lúc nào cũng là bạn bè
của tôi, chúng hiểu và giúp tôi
mọi lúc. Một con chim vỗ cánh
bay tít lên lẫn vào cây mít sum
suê sắc lá. Chị cũng nhìn theo
cánh chim:
_ Chịu em là tài. Làm việc căng
thẳng như em mà còn viết lách
được.
Tôi ngả người ra tựa vào thành
ghế mây khép hờ đôi mắt. Một
thế giới hỗn độn âm thanh và
sắc màu nhảy nhót quanh tôi. Ở
đó, vì công việc mỗi đêm, mỗi
ngày tôi phải nói, nói và nói thứ
ngôn ngữ vô hồn xa lạ. Giọng
tôi đập vào micro rồi dội lên
trong gian phòng ngột ngạt
nóng bức. Hàng nút đều đặn
trên chiếc máy cassette cứ bấm
rồi buông, bấm rồi buông… Aâm
thanh phát ra từ đó trống rỗng,
vô hồn. Vài ba tháng lại hết một
khóa dạy. Trước tôi là những
khuôn mặt mới nhưng tôi và
chiếc máy cassette thì vẫn như
xưa. Có chăng là cả hai cùng
mòn mỏi đi, già nua đi. Rồi cũng
như cái máy giọng tôi sẽ dần
dần rè đi, lạc cung, lạc bậc.
Người ta chỉ việc bấm chuông,
thế là tôi bắt đầu nói chừng ấy
chuyện, chừng ấy lời. Những
câu pha trò của tôi được lập đi,
lập lại không biết bao nhiêu
khóa học đến nỗi chúng đã
nhạt thếch trong tôi…
_ Lớn lên chị sẽ cho thẵng Vũ
vào Nam học Đại học cho rộng
đường, còn Trầm Mi thì giữ lại
đây lo chuyện chồng con… Thế
còn em…
Chị bỗng ngập ngừng khi đề
cập đến một vấn đề mà người
khác hỏi thăm rất nhẹ nhàng,
rất lưu lóat như một câu pha
trò kinh điển vậy. Tôi chợt nhận
thấy mình đã im lặng quá lâu
giữa khu vườn yên tĩnh này.
Chị bứt một chiếc lá của bụi
ngâu gần đấy rồi nhìn mãi
những đường gân chằng chịt:
_ Cũng phải tính em ạ. Hết đời
chu thím em sẽ thấy cô đơn.
Nắng đã tàn trên ngọn cây cao.
Tôi nghe tiếng mình lẫn với
tiếng ve dội lên từng hồi ray
rứt:
_ Sống một mình cũng cô đơn,
sống hai mình chắc gì không cô
đơn. Mà cái cô đơn thứ hai này
mới đáng sợ.
_ Em nghĩ nhiều quá. Nghĩ
nhiều quá thì sẽ khổ.
Chiếc lá xanh bé nhỏ kia đang
nằm gọn gàng trong bàn tay
chị. Năm ngón tay khép lại nhẹ
nhàng và đơn giản làm sao. Còn
bàn tay tôi, sao cứ phải xòe ra?
Suốt đời chị chiếm giữ dễ dàng
tất cả những gì tôi mơ ước , tôi
quay quắt kiếm tìm thản nhiên
như đang nắm giữ chiếc lá
xanh kia vậy. Trong khi đó tôi
trượt dài, vấp ngã với trò chơi
cút bắt. Tôi hăm hở tập tành
vượt qua bão giông nhóm cho
mình một bếp lửa bập bùng
hạnh phúc như của chị ngày
xưa nhưng… Hỡi người tình
đầu tiên của tôi! Biết làm sao
khi anh không thể hiểu được
rằng trong khốn khó tôi đã
chạy đến cùng anh để xin chia
phần trái đắng, thế nhưng khi
trên tay anh đầy quả ngọt ngào
thì tôi lại quay mặt bỏ đi chỉ vì
anh không có ý mời tôi. Anh
thích thú chờ tôi cuống quýt
chạy đến tranh giành với người
khác. Không, tôi không biết
tranh giành. Tôi biết mình luôn
luôn là người tha cuộc trong
mọi cuộc tranh giành. Cứ thế,
trong khi chị thản nhiên lấy
chồng, thản nhiên sinh con,
thản nhiên ngày mỗi ngày tính
tóan chi li những đồng tiền chợ
thì tôi va vào mối tình thứ hai,
vấp phải mối tình thứ ba…
***
Tôi giữ chiếc ống nghe trong
tay. Ở đầu dây kia tiếng người
đàn ông dồn dập:
_ Thế là xong. Tòa mới xử ly
hôn hồi sáng qua. Cứ lấn cấn
mãi vụ cái nhà. Còn em, chừng
nào em vào?
_ Thì em cũng tính…
_ Còn tính gì nữa. Anh mong em
mãi. Gọi điện để anh đi đón
nhé.
Tôi ậm ừ rồi cúp máy. Trong góc
phòng hành lý đã xếp gọn gàng
cho một chuyến đi. Từ hôm qua
đến nay, điện thọai của gia
đình, của bạn bè cứ gọi mãi. Cái
thế giới nhộn nhịp trong kia bắt
đầu len lỏi, tìm tòi, nhắc nhở tôi
một mảnh đời đang hiện hữu.
Kể cả người đàn ông đó nữa.
Người đàn ông lấn cấn mãi vì
một cái nhà trong một cuộc ly
hôn. Điều này quan trọng lắm
chứ. Suốt cuộc đời chắc gì
người ta tạo dựng được một
cái nhà trong thành phố đất
chật người đông đó. Còn tôi, tôi
nào tìm một chỗ trú thân. Tôi
tìm một con người kia mà, một
con người rất thật…
Tôi cắn môi ngó ra cửa sổ. Sau
vườn, bên bụi chuối đong đưa
tàu lá, vạt hoa mười giờ nở
bung hết cánh đỏ rực lên đằm
thắm nồng nàn. Sợi dây thép
căng ngang đang trĩu áo quần
mới giặt xong nước còn nhỏ
giọt. Trầm Mi tóc cột cao, vẩy
vẩy bàn tay cho ráo nước ngó
vào bắt gặp cái nhìn của tôi:
_ Chắc dì bắt đầu chán Huế rồi.
Điện thọai cứ gọi dì liên tục.
Đáp lời Trầm Mi, tiếng chuông
lại reo. Tôi nhắc máy. Tiếng
Thanh ở đầu kia vui vẻ:
_ Mày đấy hả Thư? Tao tưởng
mày chết tiệt ở xó xỉnh nào rồi
chứ.
_ Không, tao vẫn sống để
phụng sự mày.
_ Ai phụng sự ai? Tao đang ì ạch
gánh giùm mày lớp học ở nhà.
Lớp buổi tối phải năn nỉ tụi con
Lan, con Thương giúp giùm.
Mày vào gấp vì tụi tao ỏai quá
rồi.
_ Được rồi, chiều nay tao trình
diện mày.
_ Hả? Chiều nay hả? Bay chuyến
nào?
_ Chuyến bốn rưỡi. Sáu giờ có
mặt ở Tân Sơn Nhất.
_ Vậy hả? Tao sẽ đi đón mày.
Biết không, cái shop ở Nguyễn
Trãi mới ra mấy kiểu đầm lịch
sự lắm. Vào mà chọn với tao.
Còn chuyện này mữa, tao mới
khám phá ra một quán bò tùng
xẻo…
_ Điện thọai đường dài đấy. Cúp
đi. Tốn tiền lắm.
_ Mày để tao nói cho đã ghiền.
Không có mày tao thiếu đủ thứ.
Buổi tối dạy xong cô đơn đi ăn
phở, cô đơn chạy xe một mình,
cô đơn xách cassette băng qua
cái sân mênh mông trống trải.
Tao…
_ Cuối tháng rồi. Cạn túi chưa?
_ Mày đừng nhắc khéo tao tiền
cước phí điện thọai. Nhằm nhò
gì ba cái lẻ tẻ. Để cho tao nói…
Đến đâu rồi nhỉ?... À này, tin
động trời. Mày có nhớ thằng
Jones không? Nó bị tóm rồi.
_ Hả? Sao thế? Vì tội gì? Thằng
đó đàng hòang học thức lắm
mà.
Tiếng Thanh đầu giây kia cười
ngất đến sốt ruột:
_ Mày biết ai tóm nó không?
Con Hồng móm mày ạ. Nó tuyên
bố rồi. Tháng sau cưới. Một dạo
tên Jones lẻo đẻo bám váy mày
tao đã bảo mày chỉ cần quay
người lại là tóm gọn. Mà này,
chiều nay đến Tân Sơn Nhất có
đụng phải “cái đuôi” của mày
không?
_ Không, tao không báo ngày
vào.
_ Mày không thích hắn thì cắt
đi. Sao lại để lòng thòng thế?
_ Không cần thiết. Cứ để từ từ
rối sẽ rụng.
_ Ha, mày làm tao nghĩ đến con
nòng nọc. Thế là chiều nay chỉ
có tao với mày thôi phải
không? Bye-bye nhé! Sáu giờ
nhé! OK?
_ OK.
Tôi gác máy. Tiếng nói đầu giây
kia đã dứt nhưng còn âm vang
mãi trong tôi. Một khỏang trời
khác, một mảnh đời khác và
giọng nói tiếng cười của tôi
cũng khác. Những mối dây ràng
buộc vào nhau vừa thân thiết
vừa ngột ngạt. Cứ thế, cuộc
sống lăn đi…
Aên với chị Trầm một bữa cơm
cuối cùng tôi xách hành lý ra đi
khi mặt trời mùa hạ chói chang
đổ lửa. Xe tôi ngang qua Đồng
Khánh, ngôi trường mơ ước của
tôi cửa khép im lìm; ngôi
trường mà tôi chưa hề có diễm
phúc chạm tay vào một thân
cây, một ô cửa lớp. Có lẽ trong
vuông sân rợp bóng mát kia có
rất nhiều chim sẻ. Thôi thì cứ
để chúng thay tôi bay nhảy, ríu
rít, đùa vui. Xe chạy dọc theo
bờ sông cỏ mượt. Nước vẫn
xanh, xanh đến nao lòng. Xe đi
qua ruộng đồng, bờ bải, lũy tre,
mái đình… Lại thêm một lần tôi
rời bỏ Huế, thêm một lần tôi làm
kẻ ra đi.
Gởi xong hành lý, tôi tựa người
vào tường ngó mông lung ra
cửa. Sân bay Phú Bài bát ngát
chói chang. Bờ mi tôi trĩu
xuống. Đêm rồi, lại thêm một
đêm mất ngủ. Mà cũng là một
đêm trăng. Cánh cửa sổ mở
tung ra khu vườn ngan ngát
hương hoa. Aùnh trăng tràn
vào đầm đìa trên gối. Đêm cuối
cùng tôi thức cùng Huế, thức
cùng ký ức, thức cùng sắc vàng
bàng bạc trăng khuya. Mảnh
đất này đã giữ hết của tôi ước
mơ, hạnh phúc, níu giữ tất cả
những gì bấy nay tôi khao khát
đi tìm để rồi hóa thân thành
những vần thơ khắc khỏai ,
những vần thơ ray rứt cồn cào
tận đáy tim tôi. Aùnh trăng
mơn man trên đôi cánh tay
trần. Vẫn vầng trăng xưa cũ
nhưng tôi thì đã khác xưa.
Mười lăm tuổi, trước một
chuyến đi, tôi đã thức trắng
đêm để tự dỗ dành mình rằng
sẽ quên đi, quên đi rất dễ, rằng
tất cả chỉ mới bắt đầu, tất cả
còn là phía trước. Những gì của
chị Trầm vẫn là của chị Trầm. Tôi
sẽ tìm cho tôi những gì thuộc
về tôi để chăm chút như chị
ngồi vo tròn hạnh phúc. Hơn hai
chục năm sau, giờ đây tôi lại
thấy mình bơ vơ trơ trọi dưới
ánh trăng. Những gì của chị vẫn
thuộc về chị. Còn tôi, trước
hạnh phúc tôi vẫn là con bé con
vụng về ngờ nghệch trong
chiếc nón lá to quá khổ như
một cái nấm biết đi. Tôi miệt
mài mơ ước, miệt mài tìm đến
hụt hơi những gì giống như chị
có mà không hay những gì
trong tay chị là duy nhất, không
hề có một phiên bản thứ hai. Chỉ
có tôi, tôi trở thành một phiên
bản vụng về thô ráp của chị. Mà
đau đớn thay, lại là một phiên
bản có linh hồn. Thời gian qua…
tôi nhìn lại tôi, lớp sơn màu trôi
tuột đi, loang lỗ… Aùnh trăng
ngòai kia cứ ngời lên sắc màu
huyền họăc. Đêm đã khuya quá
rồi. Tôi vịn tay vào song cửa.
Lẫn vào bóng lá lung linh một
bóng đen bất động bên hè nhà
tựa cột ngó mông lung. Tôi
nhòai người ra. Bóng đen lẫn
vào trong biến mất. Ai đấy? Chị
Trầm chăng? Tôi mở cửa bước
ra. Đêm vắng lặng. Bãng lãng
quanh đây gió phả mùi thuốc lá
cay cay. Tựa vào cánh cửa sơn
nâu, tôi úp mặt vào đôi tay. Vẫn
chỉ là tấm cửa gỗ mỏng manh
ngày đó. Cảm ơn một người đã
cùng thức với tôi trong đêm
trăng huyền hoặc này. Một
chiều xa xưa tôi cũng ngồi một
mình bên thềm đá… Vâng, tôi
hiểu, hiểu từ khi vừa tròn mười
lăm tuổi, cuộc đời này có những
nỗi đau không thể nào chia xẻ
được…
Hơn hai mươi năm rồi… Trầm Mi
đang ở vào tuổi tôi hồi đó. Cô
bé có như tôi, yêu lòai chim sẻ,
cónhư tôi, chiều chiều thả bộ
trên đường phượng bay, có
như tôi, ra bờ sông ngó mãi
những con đò xuôi ngược… Và
cô bé thân yêu của tôi, đã bao
giờ thao thức đến trắng đêm?...
Tôi cắn môi, nghe một giọt
nước mắt ứa trên rèm mi nóng
hổi. Bất giác tôi lùa năm ngón
tay vào mái tóc rối bời rồi bỗng
giật mình ngơ ngác. Như người
mộng du, tôi tìm phòng điện
thọai nhấn vào những con số
thân quen. Một giọng nói trong
veo ở đầu giây kia. Tôi im lặng,
tưởng tượng ra ngôi nhà cổ im
lìm với khu vườn rợp mát,
tưởng tượng ra tiếng gió lao
xao và bầy chim lích chích đáp
xuống bay lên. Tiếng “allo” nhắc
lại một lần nữa. Tôi thấy chiếc
ống nghe run lên trong lòng
tay, giọng tôi nghẹn lại:
_ Trầm Mi ơi! Dì có để quên một
giải lụa buộc tóc phía trên đầu
giường. Con giữ giùm dì, Mi
nhé!
Một tiếng “dạ” rất khẽ tưởng
như tan vào trong gió nắng. Tôi
cúp máy lặng người đi. Tiếng cô
xướng ngôn viên cất lên gióng
giả báo giờ bay. Tôi tiến về cửa
ra phi trường. Nắng chói chang.
Bốn bề bát ngát. Đường băng
kéo dài tít tắp. Con chim sắt
khổng lồ đang chờ tôi ở đo. Tôi
sẽ đáp xuống Tân Sơn Nhất lúc
sáu giờ, khi thành phố lên đèn.
Tôi sẽ ngồi sau lưng Thanh ôm
quàng lấy nó thân thiết. Nắng
phản chiếu trên đôi cánh máy
bay làm chói mắt tôi. Đôi cánh
chông chênh này sẽ đưa tôi đi,
lạnh lùng băng mình về phía
trước, bỏ lại sau lưng một vầng
trăng… vầng trăng xa khuất